Set up Thư viện trường học Quốc tế.

Năm 2018

Khi sức khỏe chưa hồi phục sau nhiều năm ốm yếu và hàng ngày vẫn đang phải dùng kháng sinh liều cao, nhưng tôi đã mạo hiểm nhận một công việc mà tôi không lường trước được nó khổng lồ và vất vả đến thế: kiến tạo một thư viện trường học Quốc tế từ con số không.  

Lúc tôi đến, trường đang bắt đầu xây dựng.

Có những ngày đi làm, tôi cần trèo lên cái thang này để lên phòng thư viện mới lên khung hình, chưa có cuốn sách nào. 

Những cuốn sách đầu tiên được dựng lên tạm thời để kịp tiếp đón khách tham quan. Thời gian này vẫn chỉ có mình tôi làm việc, tất cả mọi công việc, từ khuân vác sách, lau dọn phòng đang thi công đến biên mục sách vào hệ thống, tìm nơi cung cấp các nguồn tài nguyên.

Sau đó, cô Debbie Hunter, chuyên gia Thư viện trường học Quốc tế đến từ Úc, đã là người cùng hỗ trợ tôi mỗi 3 tiếng/ngày. 

Năm học mới và là năm học đầu tiên tại ngôi trường mới cũng bắt đầu. Chúng tôi có một buổi Orentation với tất cả giáo viên trong trường, tại thư viện chưa hoàn thiện. 

Đây là hoạt động mà các thư viện trường học đều cần thiết phải làm, ít nhất 2 lần/1 năm học để giới thiệu hệ thống tổ chức, quản lý tài nguyên và cách sử dụng thư viện cho giáo viên và nhân viên toàn trường.

Vừa vận hành, vừa tiếp tục set up, xây dựng nguồn tài nguyên, đồng thời nhập dữ liệu in, dán mã, số cho mỗi cuốn sách. 

Mỗi cuốn sách được ví như một công dân, có “số má” đàng hoàng (theo quy chuẩn Quốc tế, đồng nhất với toàn bộ  hệ thống biên mục sách trường học Quốc tế chứ không phải mình tự nghĩ ra). 

Dù thường xuyên bị gián đoạn trong lúc làm việc này thì đây cũng không phải là lý do để làm qua loa hay thiếu chính xác ngay cả những chi tiết nhỏ.

Tiết học ở thư viện hàng tuần là một trải nghiệm đặc biệt đối với các bé mầm non. 

Trước khi đi, các bé cần tự tìm sách được mượn, từ buổi học hôm trước, bỏ vào túi, đem theo để trả và mượn sách mới.

Sách mới mượn được để trong túi như một món quà đặc biệt, tự mình được chọn, tự đem ra xếp hàng chờ cái máy quẹt tít tít vào tên mình... rất là háo hức. 

Để một thư viện trường học có thể vận hành hiệu quả, sự tham gia của đội ngũ giáo viên, học sinh, phụ huynh và những người có liên quan trong hệ thống trường học là rất quan trọng.

Các em học sinh luôn có thể và sẵn sàng trở thành đội ngũ tình nguyện viên tích cực, giỏi giang. 

Và nhiều thứ có thể tự tạo ra, từ sự linh hoạt, sáng tạo cùng đôi bàn tay không ngại lao động.  

Những biển hiệu cho các kệ sách đều có thể tạo ra từ giấy. 

Những cuốn sách cũ mèm, ố vàng, nhàu nát... cũng vẫn còn giá trị để tạo ra những biển hiệu này (Primary trên cùng). Thậm chí, tôi còn lấy cả đồ nhà bếp để biến tấu làm biển hiệu giá sách (2 chiếc hình tròn, đan tre treo trên giá).

Những viên gạch đang dùng để xây tường cũng có thể tận dụng tạm thời, khi chưa có chặn sách chuyên dụng. Nhìn vậy thôi chứ để đặt gạch lên giá sách cũng tốn nhiều công sức, trong đó có cả khâu đi tìm gạch đẹp và khuân về làm sạch.  

Từng chút, từng chút một, làm đến đâu cần gọn gàng, sạch đẹp đến đó. 

Ở giai đoạn set up và nhập liệu đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác từ dữ liệu nhập vào hệ thống phần mềm quản lý đến các mã số, nhãn dán trên cuốn sách đều trùng khớp, chuẩn xác. 

1 buổi “làm đến đêm”

Để có thể tập trung làm việc tuyệt đối và sớm hoàn thành giai đoạn set up, tôi thường xuyên đi sớm, về muộn, thậm chí đến trường làm việc cả những ngày thứ Bảy, Chủ nhật... dù nhà trường không yêu cầu và cũng không trả thêm lương cho nhiều tháng làm ngoài giờ như vậy. 

Vừa set up, vừa vận hành, xây dựng đầy đủ các tiết học thư viện, các hoạt động, dịch vụ... cho các lớp từ mầm non đến trung học  là công việc khổng lồ đối với một nhân viên thư viện, đặc biệt giai đoạn ấy tôi vẫn còn hơn 3 tháng lộ trình kháng sinh liều cao... 

Chuẩn bị cho một tiết học thư viện.

Bù lại, niềm hạnh phúc lớn lao tôi nhận được là những khoảnh khắc  ngắm các em đọc sách, tham gia và tận hưởng các tiết học thư viện nhiều niềm vui, chạm vào những nụ cười, niềm hân hoan của giáo viên... Những giá trị không thể đo lường bằng vật chất. 

Tiết học ở thư viện luôn được các em mong chờ, háo hức. 

Để có thể tham gia vào hoạt động sư phạm và hỗ trợ đội ngũ giáo viên tạo ra những trải nghiệm đọc hiệu quả, khai thác giá trị đối đa và vượt trội của mỗi cuốn sách, người làm thư viện cần rất nhiều kỹ năng và khả năng,

Một nhân viên thư viện nghĩa là một “public laday”, hàng ngày phải tiếp xúc và làm việc với  học sinh tất cả các khối lớp, giáo viên và nhân viên toàn trường... Đồng thời giữ vai trò kết nối với phụ huynh đã và đang muốn tham gia vào cộng đồng nhà trường...     

Từ một cuốn sách, tôi tự thiết kế, lên kịch bản các hoạt động... và dùng giấy để tạo ra mọi thứ

Người phụ trách thư viện thường kiêm nhiệm rất nhiều vai trò, công việc khác nhau... không thể kể tên hết. 

Thư viện thực sự trở thành trái tim của trường học, sẽ là nơi mà ai cũng cảm thấy thoái mái nhất ngay từ bước chân đầu tiên đi vào cho tới lúc đi ra...

Thư viện chính là nơi chứa đựng cả "thế giới" với bao nhiêu bí mật, diệu kỳ... Một thế giới dần được mở ra qua những tiết học và cách thức học tập độc đáo và cho mỗi cá nhân khả năng sáng tạo không giới hạn... 

Một thư viện được set up và biên mục chuẩn trường học Quốc tế cuối cùng cũng hoàn thiện.  

Trọn vẹn đến từng chi tiết.

Tận dụng hết mọi không gian... 

Mỗi cuốn sách đều được đặt ở một vị trí nhất định, đảm bảo khả năng tìm kiếm nhanh nhất (chưa mất 1 phút) và tạo ra trải nghiệm tốt nhất cho độc giả. 

Tất cả các cuốn sách đều được bọc cẩn thận bằng chất liệu đặc biệt và được giữ gìn sạch sẽ, không bao giờ có cảm dấp dính hay bụi bẩn khi chạm tay vào. Các khu vực tổ chức hoạt động được phân chia rõ ràng, sắp đặt hợp lý...

Một số người thường nói: người làm việc ở thư viện trường học chỉ là người trông - giữ sách mà thôi! Một công việc thật nhàn hạ!

Bạn nghĩ sao về nhận định này ?