Vận hành thư viện trường học thế nào khi không có thủ thư?

Những ngôi trường nhỏ; những cơ sở giáo dục nhỏ…, có một phòng sách (tạm gọi là Thư viện), không có thủ thư thì có thể vận hành Thư viện hiệu quả không?

Câu trả lời là có! Nhưng sẽ phụ thuộc vào tầm nhìn, khả năng quản lý, điều phối chương trình, tổ chức giảng dạy, học tập… của người đứng đầu trường học, cơ sở giáo dục đó... khá nhiều! Giống như một " nhạc trưởng", người lãnh đạo sẽ dẫn dắt, tạo sự phối hợp tốt, nhịp nhàng trong đội ngũ giáo viên và những người trong cộng đồng học tập của nhà trường, cơ sở giáo dục. 

Với những cơ sở giáo dục nhỏ, chưa có nhiều sách, chưa có điều kiện tổ chức các chương trình học tập sâu, rộng thì việc tuyển dụng một thủ thư chuyên trách Thư viện có thể gặp khó khăn từ hai phía, cả cơ sở giáo dục và “thủ thư bất đắc dĩ”. 

Bất đắc dĩ bởi, nếu là người thủ thư thực sự yêu nghề, tâm huyết với việc phát triển đọc, tự học và phát triển nền tảng văn hóa cho học sinh… thì rất khó để làm việc và cống hiến trong môi trường chưa có chương trình, định hướng rõ ràng. Còn, nếu tuyển dụng một “thủ thư” không có nghiệp vụ, không am hiểu về sách và trường học, chưa từng làm việc ở môi trường giáo dục, chưa từng học qua về tâm lý trẻ và cách giao tiếp với trẻ, với đội ngũ giáo viên và phụ huynh… thì có thể sẽ là “thảm họa” cho chính người “thủ thư” đó, đồng thời trở thành sai lầm lớn của người lãnh đạo cơ sở giáo dục đó.

“Thảm họa thủ thư” vì ngoài việc sắp xếp (theo bản năng), dọn dẹp phòng sách ra thì nhân viên thư viện có thể làm gì? 

Người có nền tảng, năng lực đọc và tự học thì sẽ chăm chỉ, nỗ lực tự học để kịp thời đáp ứng công việc, đồng thời nhẫn nại, chịu được những ánh nhìn từ phía người khác, kiểu như mình “ngồi chơi suốt ngày” không làm gì ấy! Ngược lại thì chỉ có đi ra đi vào và … vật vờ buồn ngủ! 

Thủ thư Thư viện trường học là công việc khổng lồ, người biết thì làm  không hết việc, người không biết thì… ngồi hoài không biết phải làm gì! 

Thực là như thế! Chỉ có điều, chúng ta dám nhìn thẳng vào sự thật này, để học bài học tuyển dụng và tầm nhìn … hay không? để khắc phục mà thôi!

Làm sao khi vừa duy trì một phòng sách trong cơ sở giáo dục nhỏ, lại vừa có thể vận hành nó nhịp nhàng, hiệu quả, khi chưa thể tuyển dụng thủ thư Thư viện trường học chuyên nghiệp?

Xin gợi ý một số giải pháp sau và cũng xin “khuyến cáo” rằng, những cách này chỉ có thể áp dụng tốt với các cơ sở giáo dục mà người lãnh đạo có tầm nhìn xa, bao quát, tư duy rõ ràng, thoáng, khả năng giải quyết sự việc linh hoạt, hài hòa...

1. Chọn một phần mềm quản lý tài nguyên cho Thư viện trường học phù hợp với các tiêu chí vận hành chương trình trường học của mình (không phải cho Thư viện công hay các loại hình Thư viện khác). 

2. Thuê một chuyên viên có nghiệp vụ Thư viện trường học cứng về tổ chức biên mục, sắp xếp, phân loại tài nguyên theo chuẩn Thư viện trường học mà quốc tế đã có hơn trăm quốc gia áp dụng hàng trăm năm nay rồi. Và, nếu trả lương theo tháng thì mức tối thiểu cho công đoạn này sẽ khá cao. Còn trả theo dự án tổng thể thì tùy theo mức độ, thời gian… 

Nó lớn, thực sự lớn… hơn cái nhìn “hời hợt, qua loa…” về nó! 

3. Làm mã vạch, nhãn dán cho từng cuốn sách, học liệu (tất cả tài nguyên vật lý) có trong Thư viện. 

4. Cấp quyền truy cập hệ thống cho tất cả giáo viên, học sinh, nhân viên… trong trường/ cơ sở giáo dục… 

5. Tổ chức tập huấn cho toàn bộ giáo viên, học sinh, nhân viên… biết cách đăng nhập vào hệ thống để tìm kiếm, tra cứu thông tin, dữ liệu… Đồng thời biết cách xác định vị trí lấy tài nguyên và tự xếp trả trở lại.

6. Người đứng đầu, phụ trách chuyên môn của nhà trường, cơ sở giáo dục… chịu trách nhiệm lên danh mục bổ sung tài nguyên phù hợp chương trình giảng dạy của toàn trường, đồng thời lên kế hoạch, cách thức vận hành Thư viện, tiết học Thư viện, nội quy Thư viện… phù hợp với cơ sở giáo dục của mình..

Sơ sơ là như vậy. 

Để có thêm thông tin hay những hướng dẫn cụ thể hơn, mời quý vị đặt lịch tham vấn tại đây: https://www.mangsachdichoi.com/thu-vien-truong-hoc